Przystanek 2. Schron baterii artylerii Twierdzy Osowiec

Teren, po którym się poruszasz, jest nieodłącznie związany z historią. W 1882 roku rozpoczęto tu budowę pierwszych umocnień Fortu I Twierdzy Osowiec. Budowę wszystkich fortów (trzy pozostałe są położone w promieniu kilku kilometrów od Fortu I) zakończono w 1892 r. Prace modernizacyjne trwały do wybuchu I Wojny Światowej. Twierdzę Osowiec usytuowano w zwężeniu Doliny Biebrzy, miejscu jedynej dogodnej przeprawy przez bagna. Dzięki temu umocnienia miały dawniej duże znaczenie strategiczne przy obronie zachodnich granic Rosji. Twierdza odegrała także waźną rolę w obu wojnach światowych. Obszar, po którym biegnie ścieżka, nazywany jest Górą Skobla. Pierwsze fortyfikacje zaczęto na niej budować w 1912 r. Jej nazwa pochodzi od nazwiska rosyjskiego oficera M. Skobielewa. Budowla, którą możesz dostrzec w zaroślach na lewo od ścieżki to element osowieckich umocnień. Uwaga! Wchodzenie do obiektów militarnych Twierdzy Osowiec może być niebezpieczne dla zdrowia i życia! Jest .to jeden ze schronów baterii artylerii - zamaskowany obiekt typu zamkniętego, wybudowany przez Rosjan w latach 1912-1914. Budowlę takiego typu sytuowano przy stanowiskach ogniowych dla ochrony załogi, sprzętu i amunicji przed pociskami ciężkich kalibrów.

Przystanek 4. Krzewy

Przy drodze, na której się znajdujesz, można odnaleźć wiele krzewów, posadzonych tutaj jeszcze w czasie budowy Twierdzy Osowiec, m. in. jako rośliny ozdobne. Jednym z nich jest berberys pospolity - krzew do 3 m wysokości, o charakterystycznych odwrotnie jajowatych, ząbkowanych na brzegach, drobnych liściach i trójdzielnych kolcach. Z żółtych kwiatów wykształcają się z końcem lata czerwone drobne owoce. Były one wykorzystywane od dawna w produkcji różnych przetworów. Berberys nazywano nawet "polską cytryną", kwaśniecem lub kwaśnicą pospolitą. Suszone owoce wykorzystywane są jako dodatek do herbaty podnoszący ogólną odporność organizmu, zwłaszcza w stanach gorączkowych, w zakażeniach bakteryjnych, w stanach zapalnych błon śluzowych, katarze, a nawet przy krwawieniach.

Przystanek 6. Mrowisko

W mrówczym społeczeństwie można wyróżnić robotnice, królowe i samce. Spotyka się mrowiska w których znajduje się od kilkuset do kilku tysięcy królowych. Zdarzają się jednak i takie, w których z milionem robotnic żyje tylko jedna królowa. Zaraz po rójce (okresie godowym, przypadającym na kwiecień} samce mrówek giną, a samice tracą skrzydła. Rozpoznawanie gatunków mrówek jest bardzo trudne, zatem te występujące najczęściej w naszych lasach ogólnie nazywa się "rudymi mrówkami leśnymi". (…) Uwaga! Mrówki potrafią tryskać w potencjalnego wroga kwasem. Zdarzają się wypadki podrażnień oczu czy skóry ludzi. Niektóre ptaki (np. sójki} wykorzystują opryskiwanie kwasem mrówkowym jako zabieg higieniczny.

Przystanek 8. Wieża widokowa - dolina rzeki

W kierunku północnym rozciąga się jeden z najbardziej malowniczych widoków tego szlaku. Ok. 50 m od wieży znajduje się fosa otaczająca Fort I Twierdzy Osowiec. Koryto rzeczne Biebrzy oddalone jest o ok. 250 m i biegnie przed pasem trzcin. (…) Wieża widokowa stwarza wspaniałe warunki do obserwacji ptaków w okresie wiosennym. Z końcem zimy Biebrza występuje z brzegów i cała dolina wygląda w tym miejscu jak kilka połączonych ze sobą jezior. Na zalewanych łąkach od marca do maja gromadzą się setki ptaków wypoczywających w czasie wędrówki na północ. Z pomocą lornetki wyróżnisz wśród nich kilka gatunków dzikich gęsi (m.in. gęgawy, białoczelne i zbożowe), łabędzie (niemego i krzykliwego) oraz mnóstwo kaczek (m.in. krzyżówki, rożeńce i czernice) […]